algemene startersinfo

Een praktisch stappenplan voor het opstarten van uw onderneming

Een onderneming opstarten, hoe doe je dat?

U bent starter, u zit boordevol ideeën om een bloeiende onderneming te beginnen, maar hoe zet u uw ideeën om in de praktijk?

Hieronder vindt u een praktisch stappenplan voor het opstarten van uw onderneming (eenmanszaak of vennootschap) :

1. Kiezen van rechtsvorm (juridisch statuut) van de onderneming: eenmanszaak of vennootschap?

Een cruciale stap bij het oprichten van de onderneming, bestaat er in te kiezen welke rechtsvorm je onderneming zal aannemen. De keuze tussen een eenmanszaak (als ‘zelfstandige’) of voor een vennootschap heeft verschillende gevolgen.

Wij kunnen u aanraden om heel bewust en geïnformeerd uw keuze te maken, en u eventueel te laten bijstaan door een boekhouder of accountant. Deze kan u meer vertellen over de gevolgen die de rechtsvorm met zich meebrengt en u een passend advies geven.

In hoofdlijnen, kunnen volgende gevolgen onderscheiden worden:

Eenmanszaak:

  • Er is geen duidelijke scheiding tussen uw persoonlijk vermogen en dat van uw onderneming.
  • De inkomsten van uw eenmanszaak worden beschouwd als persoonlijk inkomen en vallen onder de personenbelasting.
  • U bent persoonlijk aansprakelijk. U staat dus met heel uw vermogen (incl. persoonlijk vermogen) in voor de risico’s van de onderneming.

Vennootschap:

  • Het vermogen van de vennootschap en uw eigen persoonlijk vermogen zijn duidelijk onderscheiden van elkaar. Als bedrijfsleider of vennoot kan u uzelf een loon uitkeren, maar de winst blijft in principe binnen de vennootschap.
    Afhankelijk van de vennootschapsvorm is uw persoonlijk vermogen al dan niet toegankelijk voor mogelijke schuldeisers.
  • Het inkomen van de vennootschap valt onder de vennootschapsbelasting.
  • Een vennootschap heeft een eigen rechtspersoonlijkheid. Dit houdt in dat de vennootschap eigen recht en plichten heeft en een afgescheiden vermogen heeft van dat van de vennoten.

Meer informatie met betrekking tot het onderscheid tussen de eenmanszaak en vennootschapsvorm vindt u terug op volgende websites:

2. Voldoen aan de wettelijke voorwaarden
  1. Belgische nationaliteit hebben, inwoner zijn van de Europese Economische Ruimte of een beroepskaart hebben (indien geen Belg, noch inwoner van de EER)
  2. Handelingsbekwaam zijn. In principe vanaf de leeftijd van 18 jaar.
  3. Burgerrechten bezitten: in principe iedere persoon, tenzij ontnomen door strafrechtelijke veroordeling
  4. Bewijs van basiskennis bedrijfsbeheer (Afgeschaft vanaf 1 september 2018 in Vlaanderen)Momenteel heeft u als beginnend ondernemer de basiskennis van bedrijfsbeheer nodig om een onderneming te kunnen opstarten. Deze basiskennis houdt in dat de ondernemer weet hoe hij/zij een businessplan moet opstellen, hoe succesvol een onderneming te runnen enz.
    Hoe kan je het bewijs leveren van deze basiskennis bedrijfsbeheer?

    Er zijn verschillende mogelijkheden:

     

    1. U bent in het bezit van een diploma van hoger onderwijs of u kan een getuigschrift voorleggen waarin staat dat u de basiskennis van bedrijfsbeheer behaald hebt.
      U kan voor alle zekerheid nagaan of uw diploma volstaat voor het bewijs van bedrijfsbeheer op de diplodatabank.
    2. Praktijkervaring
      U kan aantonen dat u voldoende praktijkervaring opgedaan heeft door te werken als zelfstandige of werknemer. U kan dan het bewijs leveren bijvoorbeeld aan de hand van de arbeidsovereenkomst, een attest van de werkgever, bewijs van aansluiting bij socialeverzekeringsfonds, … Het ondernemingsloket zal echter beslissen over het al dan niet voldoende bewijs van basiskennis van bedrijfsbeheer.
    3. Behalen van getuigschrift van bedrijfsbeheer, door:
      – Het afleggen van een examen bedrijfsbeheer bij Agentschap Innoveren en Ondernemen
      – Het volgen van een cursus ‘basiskennis bedrijfsbeheer’ bij Syntra, CVO of centrum voor praktijkgerichte ondernemingsopleidingen
    4. Een derde persoon bezit het bewijs van basiskennis van bedrijfsbeheer
      – Meewerkende echtgenoot/echtgenote, wettelijk samenwonende of feitelijk samenwonende voor minimum 6 maanden.
      – Persoon die daadwerkelijk het dagelijks bestuur van de onderneming voert.
    5. In sommige gevallen voorziet de wetgeving in vrijstellingen voor het leveren van het bewijs van basiskennis van bedrijfsbeheer. Bijvoorbeeld in geval van overname van de onderneming. Meer info met betrekking tot vrijstellingen kun ja nagaan bij het ondernemingsloket of vindt u terug op de website van het Agentschappen Innoveren & Ondernemen.

    Het bewijs moet kunnen worden aangetoond bij de inschrijving bij de Kruispuntbank van Ondernemingen.

    Vanaf 1 september 2018 wordt de vereiste van bewijs van bedrijfsbeheer afgeschaft voor het Vlaams Gewest. U kan vanaf 1 september 2018 een onderneming geldig oprichten zonder dit bewijs te moeten leveren. Al blijft het aangeraden om een goede kennis van het bedrijfsbeheer te hebben alvorens u een onderneming opricht.

    Opgelet! In het Brussel-Hoofdstedelijk Gewest (postcodes  1000-1210) en het Waals Gewest (postcodes: 1300-1495 en 4000-7970) blijft de vereiste van het bewijs van bedrijfsbeheer nog steeds gelden.

  5. Bijkomende voorwaarden afhankelijk van beroep tot beroep

1° Handel en Ambacht

In sommige beroepen is het verplicht het bewijs te leveren van beroepsbekwaamheid. Hiermee toont u aan dat u over bepaalde specifieke beroepscompetenties beschikt. Dit geldt onder andere voor beroepen van handel en ambacht.

De beroepsbekwaamheid kan bewezen worden aan de hand van een diploma of praktijkervaring (zie bewijs van bedrijfsbeheer).

Deze verplichting is afhankelijk van Gewest tot Gewest. Het Vlaams Gewest heeft in 2017 beslist om voor bepaalde beroepen de verplichting tot bewijs van beroepsbekwaamheid, af te schaffen. Vanaf 1 januari 2018 is een bewijs van beroepsbekwaamheid niet meer verplicht voor volgende beroepen:

  • slager-groothandelaar
  • beenhouwer-spekslager
  • droogkuiser-verver
  • restaurateur of traiteur-banketaannemer
  • brood- en banketbakker
  • kapper
  • schoonheidsspecialist
  • masseur
  • voetverzorging
  • opticien
  • dentaaltechnicus
  • begrafenisondernemer
  • Beroepsbekwaamheden met betrekking tot de uitoefening van zelfstandige activiteiten met betrekking tot fietsen en motorvoertuigen

Voor de overige beroepen van de handels-en ambachtssector, blijft het bewijs van beroepsbekwaamheid wel verplicht. Onder meer voor activiteiten in de bouwsector, de elektrotechniek en aanverwante beroepen, zoals:

  • Ruwbouwactiviteiten
  • Stukadoor-, cementeer- en dekvloeractiviteiten
  • Tegel-, marmer- en natuursteenactiviteiten
  • Dakdekkers- en waterdichtingsactiviteiten
  • Schrijnwerker of glazenmaker
  • Algemene schrijnwerkersactiviteiten
  • Eindafwerkingsactiviteiten
  • CV, klimaatregeling, gas en sanitair
  • Elektrotechnische activiteiten
  • Algemeen aannemer
  • Installateur-frigorist

2° Vrije, dienstverlenende en intellectuele beroepen

Als ondernemer van een vrij beroep, een dienstverlenend of intellectueel beroep moet u voldoen aan bijkomende voorwaarden bovenop de wettelijke verplichtingen hierboven reeds besproken.

Deze voorwaarden kunnen onder meer betrekking hebben op:

  • Bezitten van bepaalde diploma’s
  • Een bijscholingsverplichting
  • Naleven van een deontologische code
  • Toezicht van beroepsorganisaties/beroepsverenigingen, vaak aangegeven door ‘instituut, orde, …’

3° Specifieke toelatingen

In sommige sectoren wordt er nog voorzien in bijkomende vereisten zoals milieuvergunningen, bouwvergunningen, …

Voor meer informatie hier over kan u terecht bij een erkend ondernemingsloket of op de website http://business.belgium.be/nl

3. Open een zichtrekening bij de bank
Deze stap is enkel verplicht voor vennootschappen, maar is ook aangeraden voor eenmanszaken omwille van overzichtelijkheid.
4. Inschrijven bij Kruispuntbank van ondernemingen (KBO)

Elke onderneming in België dient zich in te schrijven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen. De KBO geeft uw onderneming een ondernemingsnummer. Dat ondernemingsnummer werkt als een identificatienummer en is uniek voor iedere onderneming. Vanaf deze inschrijving bent u dan ook verplicht het ondernemingsnummer op elk stuk dat uw onderneming verlaat, aan te brengen.

Voor de inschrijving bij de KBO kan u terecht bij een erkend ondernemingsloket in uw buurt (voor natuurlijke personen) of bij de griffie van de rechtbank van Koophandel (voor rechtspersonen/vennootschappen) of bij uw boekhouder. Uw boekhouder kan deze inschrijving voltrekken bij een ondernemingsloket naar keuze, maar zal u met raad bijstaan over welke ondernemingsloketten in uw buurt voldaan aan zijn prijs-kwaliteits-vereisten.

De ondernemingsloketten functioneren ook als aanspreekpunt voor ondernemingen. In België zijn er 8 erkende ondernemingsloketten.

Deze erkende ondernemingsloketten hebben verschillende kantoren verspreid over België en zijn makkelijk terug te vinden via de zoekfunctie van de FOD Economie via de website: https://economie.fgov.be/nl/themas/ondernemingen/een-onderneming-oprichten/belangrijkste-stappen-om-een/te-ondernemen-stappen-bij-een/de-erkende
Er kan zowel gezocht worden in functie van gemeente als in functie ondernemingsloket.

Hierna vindt u ook een opsomming van de belangrijkste informatie per ondernemingsloket (hoofdkantoor).

5. Inschrijven in het BTW-register

Ben ik BTW-plichtig?  Bij de oprichting van uw onderneming, dient u na te gaan of u al dan niet btw-plichtig bent.Volgens art. 4 van het BTW-Wetboek is een onderneming btw-plichtig  wanneer die  onderneming op regelmatige en zelfstandige basis economische activiteiten (het leveren van goederen of verstrekken van diensten) verricht. Deze btw-plicht geldt ongeacht of uw onderneming winstoogmerk heeft en ongeacht of u uw activiteit als hoofd- of nevenactiviteit uitoefent.Sommige activiteiten kunnen van een vrijstelling van btw-plicht genieten. Deze vrijstellingen staan opgesomd in art. 44 van het BTW-Wetboek en omvatten bijvoorbeeld sociale-culturele activiteiten, bepaalde activiteiten in de medische sector, …
Daarnaast heeft de wetgever  ook bijzondere regelingen voorzien voor kleinere ondernemingen en landbouwers.

  1. Inschrijving als BTW-plichtige onderneming

Als btw-plichtige is het verplicht zich aan te melden bij de Algemene Administratie van de Fiscaliteit (https://financien.belgium.be/nl/over_de_fod/structuur_en_diensten/algemene_administraties/fiscaliteit). Deze instantie maakt uw ondernemingsnummer (zie inschrijving KBO) actief als btw-nummer. Hiervoor dient u een formulier “Aanvraag tot identificatie voor btw-doeleinden bij aanvang van een activiteit’ (604A)” in te vullen en in te dienen bij het bevoegd belastingkantoor.
Tegen betaling kan u ook uw ondernemingsloket vragen om uw ondernemingsnummer te activeren.

Een btw-plichtige onderneming (tenzij u vrijgesteld bent door art. 44 van het BTW-Wetboek) heeft volgende taken:

  • btw-aangiften indienen (via elektronische weg);
  • de btw die zij aan haar klanten aanrekent doorstorten;
  • een jaarlijkse klantenlisting indienen (via elektronische weg);
  • een boekhouding voeren en facturen uitreiken.

Er zijn verschillende hypotheses mogelijk inzake btw-plichtigen. Denk maar aan een gemengd btw-plichtige onderneming, al dan niet genieten van een vrijstelling of forfaitaire regelingen. Deze hebben een impact op uw taken als btw-plichtige. Daarom raden wij u aan om een boekhouder te raadplegen die u met raad en daad kan bijstaan om uw fiscale taken te voldoen.

Voor het vinden van een geschikte boekhouder, kunnen wij u alvast gratis en vrijblijvend verder helpen. Daarvoor kan u het formulier invullen.

6. Aansluiten bij een sociaalverzekeringsfonds

Wanneer u aan het werk bent als zelfstandige en dus niet gebonden bent door een arbeidsovereenkomst of statuut, bent u verplicht zich aan te sluiten bij een sociaalverzekeringsfonds voor zelfstandigen voor u uw ondernemingsactiviteit aanvangt.
Deze verplichting geldt ook indien u een vennootschap opricht.

Indien u zich niet heeft aangesloten bij een fonds, zal u automatisch aangesloten worden bij de Nationale Hulpkas voor Zelfstandigen.

Als zelfstandige ondernemer zal u sociale bijdragen moeten betalen aan uw sociaal verzekeringsfonds. Het bedrag van uw sociale bijdrage wordt gebaseerd op de inkomsten die u in dat jaar verwerft heeft.

7. Aansluiten bij een ziekenfonds
Als zelfstandige dient zich aan te sluiten bij een ziekenfonds naar keuze. Doordat u als zelfstandige sociale zekerheidsbijdragen betaalt, kan u aanspraak maken op uitkeringen bij ziekte of invaliditeit door een ziekte- en invaliditeitsverzekering aan te gaan bij een ziekenfonds.

Check verder zeker ook onze pagina met startersinfo-links.